Nếu Chính phủ đồng ý cấp 65.000 tỉ đồng xây dựng nhà ở xã hội, nhà công nhân như kiến nghị của Bộ Xây dựng thì cả nền kinh tế được hưởng lợi rất lớn, không chỉ riêng người lao động.
An sinh cho người lao động
Trao đổi với Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết tháng 7 vừa qua, Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương liên quan đề xuất các giải pháp phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở cho công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp (KCN). Thực hiện nhiệm vụ này, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng chấp nhận đưa vào Chương trình hỗ trợ phục hồi KT-XH sau dịch Covid-19 gói tín dụng và cơ chế chính sách phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở cho công nhân, người lao động các KCN, KCX với 2 gói tín dụng có tổng số tiền 65.000 tỉ đồng. Trong đó, gói tín dụng 15.000 tỉ đồng trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 – 2025.
Đáng chú ý là gói tín dụng 50.000 tỉ đồng theo hình thức Ngân hàng Nhà nước tái cấp vốn cho các ngân hàng thương mại để cho các đối tượng được vay ưu đãi gồm công nhân, người lao động làm việc trong các KCN; chủ đầu tư dự án nhà lưu trú cho công nhân KCN thuê; chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua cho các đối tượng theo quy định của luật Nhà ở.
Thứ trưởng Sinh cho biết nếu kiến nghị được Chính phủ chấp thuận, nguồn vốn đầu tư công được “bơm” ra sẽ tạo động lực lớn, tác động tích cực lên nhiều mặt của nền kinh tế.
Giải đáp thắc mắc về khó khăn liên quan đến quỹ đất, theo Thứ trưởng Sinh, Bộ Xây dựng đã kiến nghị cơ chế gắn chặt trách nhiệm của UBND các tỉnh, TP. Cụ thể, phải quy hoạch, bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở cho công nhân, người lao động tại các KCN trên địa bàn. Đồng thời, rà soát việc sử dụng quỹ đất các KCN hiện hữu để quy hoạch, bố trí quỹ đất dành để đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho công nhân thuê. Trong kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm và hàng năm, địa phương cũng phải rà soát, bổ sung dự án nhà ở xã hội, nhà công nhân. Song song với đó, phải có các cơ chế, giải pháp cụ thể, tạo môi trường thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính, hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp tích cực tham gia phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà cho công nhân thuê tại các khu kinh tế, KCN, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh, TP. Bố trí nguồn lực hợp lý để đầu tư các cơ sở hạ tầng thiết yếu như: trường học, nhà trẻ, cơ sở khám chữa bệnh, sinh hoạt cộng đồng, văn hóa, thể dục, thể thao… trong và ngoài các dự án nhà ở xã hội, đặc biệt là tại các khu vực có đông công nhân và người lao động. Rà soát, tổng hợp và lập danh mục các dự án nhà ở xã hội cho công nhân KCN, dự án nhà lưu trú công nhân trên địa bàn đáp ứng tiêu chí xét duyệt có đề nghị vay vốn hỗ trợ và gửi về Bộ Xây dựng để được xem xét cho vay.
“Sức lan tỏa thực sự rất lớn”
Chia sẻ về “cục tiền to” 65.000 tỉ đồng Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ để làm nhà ở cho người lao động, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA), bày tỏ vui mừng cho rằng: “Tôi cũng như nhiều người lao động đang nóng lòng chờ Chính phủ sẽ chấp thuận kiến nghị của Bộ Xây dựng. Cứ nhìn hiệu quả của gói 30.000 tỉ đồng triển khai từ 2013 – 2016 với 30% cho chủ đầu tư, 70% là cho người mua nhà vay, lãi suất phổ biến là 5%/năm đã tạo ra sức mạnh lan tỏa rất lớn đến nền kinh tế. Hàng nghìn gia đình đã có chỗ ở ổn định, lại giải quyết được lượng lớn tồn kho bất động sản, giảm nợ xấu, tạo đà phục hồi mạnh cho thị trường bất động sản – thị trường đầu tàu liên quan đến nhiều ngành kinh tế. Vì thế, nếu đề xuất của Bộ Xây dựng được Chính phủ thông qua thì sức lan tỏa thực sự rất lớn. Chưa kể, bất động sản liên quan đến hơn 30 ngành nghề khác: vật liệu xây dựng, nhà thầu thi công, máy xây dựng… Từ đó tạo ra được vô số việc làm để thu hút được nhân công trở lại làm việc thay vì dòng người di tản về quê dẫn đến thiếu hụt lao động như hiện nay. Nhân công có niềm tin trở lại lao động an toàn cũng là điều kiện tiên quyết của phục hồi sản xuất, đem lại sức sống cho nền kinh tế… “Từ đó, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài thấy đảm bảo rằng hoạt động sản xuất ở nước ta vẫn bình thường, an toàn, không những giúp giữ chân mà còn thu hút được thêm dòng vốn FDI vào”, ông Châu phân tích.
Chủ tịch HOREA cũng bày tỏ rất hào hứng với kiến nghị dồn lực làm nhà ở xã hội, nhà công nhân do đây là điều kiện tiên quyết, phù hợp với tư duy an cư lập nghiệp của người Việt. Đơn cử như ở TP.HCM có 3 triệu người nhập cư, Bình Dương có đến quá nửa dân số là người nhập cư…, nếu cơ chế chính sách hỗ trợ đúng, trúng về nhà ở sẽ giúp lực lượng lao động lớn này ổn định đời sống, tránh được bất ổn trong sản xuất.
Ông Châu cho rằng trước mắt cần cấp bách nâng cấp chất lượng nhà trọ công nhân. Nguồn vốn trong khi chờ các gói tín dụng lớn thì có thể xem xét triển khai luôn gói 3.000 tỉ đồng để xây dựng nhà ở xã hội (1.000 tỉ đồng cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội, 2.000 tỉ đồng cho các ngân hàng thương mại) được nhà nước thông qua vào tháng 4.2020. Gói này tuy nhỏ nhưng sẽ tạo ra sức lan tỏa ngay, giải quyết được nhiều nhu cầu cấp thiết. Bên cạnh đó, mỗi địa phương, nhất là các tỉnh có các KCN lớn, cần rà soát ngay để đề xuất chuyển đổi những khu nhà ở xã hội, nhà ở thương mại sang nhà công nhân để tạo điều kiện an sinh tốt cho lực lượng có sức lao động lớn trong xã hội, thúc đẩy ổn định sản xuất, phục hồi kinh tế.
Nguồn vốn mồi…
PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên Học viện Tài chính, nhìn nhận nhu cầu nhà ở xã hội, nhà công nhân lâu nay rất lớn mà chưa được quan tâm nhiều. Nếu 65.000 tỉ đồng được Chính phủ chấp thuận cũng chỉ là nguồn vốn mồi để kích thích các nguồn lực khác của xã hội dồn vào phát triển nhà ở cho người lao động. Nguồn vốn này và cơ chế chính sách hỗ trợ sẽ tác động đến thị trường tài chính, hút vốn vào ngành xây dựng, sản xuất, phân bổ đồng đều hơn nguồn lực kinh tế.
Nếu đề xuất của Bộ Xây dựng được Chính phủ thông qua thì sức lan tỏa thực sự rất lớn. Chưa kể, bất động sản liên quan đến hơn 30 ngành nghề khác: vật liệu xây dựng, nhà thầu thi công, máy xây dựng… Từ đó tạo ra được vô số việc làm để thu hút được nhân công trở lại làm việc…